istanbulun işgali ne demek?
İstanbul'un İşgali (1918-1923)
İstanbul'un İşgali, İtilaf Devletleri'nin I. Dünya Savaşı'nın ardından Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u fiilen kontrol altına almasıdır. İşgal, 13 Kasım 1918'de başladı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümetinin Lozan Barış Antlaşması'nı imzalamasıyla 4 Ekim 1923'te sona erdi.
Temel Nedenler ve Arka Plan:
- Mondros Ateşkes Antlaşması (https://www.nedemek.page/kavramlar/mondros%20ateşkes%20antlaşması): Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılmasının ardından imzalanan bu antlaşma, İtilaf Devletleri'ne stratejik noktalarda işgal yetkisi vererek İstanbul'un işgaline zemin hazırladı.
- Osmanlı İmparatorluğu'nun Durumu: Savaş sonrası ekonomik ve siyasi çöküntü içindeki Osmanlı İmparatorluğu, işgale karşı koyacak güce sahip değildi.
İşgal Süreci ve Aşamaları:
- İtilaf Devletleri'nin İstanbul'a Girişi: İngiliz, Fransız ve İtalyan donanmaları, 13 Kasım 1918'de İstanbul Boğazı'na demirleyerek şehri fiilen işgal etti.
- İşgal Yönetimi: Şehirde askeri yönetim kurularak Osmanlı hükümetinin yetkileri kısıtlandı. İtilaf Devletleri, şehirdeki asayişi sağlama ve kendi çıkarlarını koruma gerekçesiyle çeşitli uygulamalar başlattı.
- Direniş Hareketleri: İşgale karşı çeşitli direniş hareketleri ortaya çıktı. Gizli örgütler kurularak propaganda faaliyetleri yürütüldü ve Anadolu'daki Milli Mücadele'ye destek sağlandı. (https://www.nedemek.page/kavramlar/milli%20mücadele)
İşgalin Sonuçları ve Etkileri:
- Osmanlı Hükümetinin Zayıflaması: İşgal, Osmanlı hükümetinin otoritesini tamamen sarstı ve Milli Mücadele'nin güçlenmesine yol açtı.
- Milli Mücadele'nin Gelişimi: İşgal, Anadolu'daki direniş hareketini tetikledi ve Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Milli Mücadele'nin başlamasına katkıda bulundu.
- İstanbul'un Kurtuluşu: Türk Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması ve Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanmasıyla İtilaf Devletleri, İstanbul'u boşaltmak zorunda kaldı. 6 Ekim 1923'te Türk ordusu İstanbul'a girdi ve şehir resmen kurtarıldı.
Önemli Kavramlar: